Sumber: Bahagian Perhubungan Awam, Institut Kanser Negara

Pengenalan

Institut Kanser Negara (IKN) ialah sebuah institusi perubatan yang dibina khas untuk memberikan kemudahan khusus dalam rawatan dan perubatan bagi pesakit-pesakit kanser organ pepejal (solid organ cancers). Penubuhan IKN turut bertujuan untuk membantu menangani pelbagai keperluan termasuk kos rawatan yang semakin membebani pesakit kanser.

Pada tahun 2023, IKN mempunyai warga kerja seramai 1,162 orang dan menawarkan sebanyak 10 bidang kepakaran dan subkepakaran klinikal. Operasi IKN turut dibantu oleh 17 perkhidmatan sokongan klinikal dan 11 perkhidmatan pengurusan. Antara perkhidmatan sokongan klinikal yang disediakan ialah Perkhidmatan Kerja Sosial Perubatan.

Unit Kerja Sosial Perubatan (UKSP) di IKN mula beroperasi pada 23 Januari 2014 dan secara amnya, menyediakan perkhidmatan untuk membantu memulihkan kefungsian sosial agar pesakit menjadi lebih produktif, berdikari dan kembali kepada komuniti selaras dengan batas keupayaan mereka. Perkhidmatan Kerja Sosial Perubatan disampaikan melalui dua perkhidmatan utama iaitu seperti berikut:

 Jadual 1: Senarai Skop Perkhidmatan UKSP

Pegawai Kerja Sosial Perubatan (PKSP)

Pesakit kanser lazimnya menghadapi pelbagai cabaran fizikal, emosi, sosial, dan kewangan semasa mereka menjalani rawatan dan pemulihan. Peningkatan jumlah pesakit kanser setiap tahun serta kemajuan rawatan kanser yang dinamik dan kos rawatan yang tinggi telah menjadikan akses kepada rawatan terkini yang lebih efektif masih terhad. Ini menyebabkan rawatan tidak dapat diberikan kepada sesetengah pesakit pada masa yang diperlukan.

Peranan Pegawai Kerja Sosial Perubatan (PKSP) dapat membantu melancarkan proses rawatan pesakit terutama dalam mendapatkan bantuan praktik dan terapi sokongan. Perkhidmatan Kerja Sosial Perubatan melibatkan proses kerja seperti berikut:

Kerjasama Dengan Agensi Sumber Bantuan

Kerjasama yang kukuh antara PKSP dan agensi sumber bantuan membantu memudahkan proses mendapatkan bantuan kepada pesakit kanser. PKSP bertindak sebagai pegawai penghubung (liaison officer) yang berperanan sebagai perantara antara pesakit dan pasukan perubatan, serta penyelaras antara pelbagai agensi dan perkhidmatan yang terlibat dalam penyediaan bantuan kepada pesakit. Agensi sumber bantuan pesakit kanser termasuklah seperti berikut:

Pencapaian

Sehingga tahun 2022, UKSP IKN telah menyalurkan bantuan berjumlah RM10,418,646.11 kepada pesakit-pesakit kanser yang kurang berkemampuan dalam bentuk kewangan, peralatan perubatan, peralatan pembedahan dan nutrisi khas.

UKSP juga menguruskan pinjaman peralatan bagi kegunaan pesakit di rumah seperti mesin oxygen concentrator, oxygen tank, kerusi roda, mesin suction dan lain-lain yang merupakan hasil sumbangan Badan Bukan Kerajaan (NGO) dan orang awam. Secara purata, UKSP telah menguruskan 100 kes pinjaman setahun dan melibatkan kos sebanyak RM60,000.00 bagi kos peralatan, pengurusan, penyelenggaraan, dan penyelarasan peralatan tersebut.  

UKSP juga sangat komited dalam menganjurkan program-program bantuan dan meraikan pesakit-pesakit kanser melalui kerjasama dengan pelbagai agensi. Sepanjang tahun 2022, sebanyak 23 program telah dianjurkan bersama pesakit dan program tersebut bukan sahaja memberi fokus kepada bantuan perubatan malah merangkumi aspek kebajikan lain termasuk set makanan asas, kupon makanan percuma, rumah transit dan bantuan perayaan. UKSP juga melaksanakan program pendidikan kepada komuniti seperti program kesedaran, perkongsian mengenai perkhidmatan kerja sosial perubatan dan sumber-sumber bantuan dalam komuniti.

Cabaran dan Limitasi

Peningkatan jumlah rujukan kes di UKSP IKN pada tahun 2022 menunjukkan peranan PKSP amat signifikan dalam pengurusan rawatan pesakit di IKN. Namun, PKSP juga berdepan dengan cabaran kekurangan sumber bantuan dan kekangan tenaga kerja dalam menyokong jumlah pesakit yang besar. Kekurangan sumber ini boleh menyebabkan beban kerja yang tinggi dan mengehadkan kemampuan untuk memberikan perkhidmatan yang berkualiti dan menyeluruh.

Selain itu, PKSP perlu sentiasa meningkatkan pengetahuan dan kefahaman seiring dengan kemajuan dalam rawatan kanser supaya lebih bersedia memberikan perkhidmatan yang komprehensif dan berdaya saing kepada pesakit dan keluarga. Buat masa ini, majoriti masa diperuntukkan untuk pengurusan kes pesakit dan memberi kekangan kepada PKSP untuk memenuhi keperluan latihan dan penyelidikan.

Kesimpulan

Pengurusan pesakit kanser yang holistik melibatkan kerjasama bersepadu antara PKSP dengan pasukan perubatan lain seperti Pegawai/Pakar Perubatan, Jururawat, Pegawai Dietetik, Pegawai Psikologi dan lain-lain bagi memastikan keperluan pesakit dapat dipenuhi dan memberikan perkhidmatan yang lebih berkualiti.

Kerjasama daripada pelbagai pihak adalah penting dalam usaha meningkatkan akses pesakit kepada lebih banyak sumber bantuan dan sekaligus membolehkan proses penyaluran bantuan dilaksanakan dengan lebih efisien. Diharapkan jumlah bantuan dan program kerjasama dapat terus ditingkatkan pada masa akan datang bagi memberi manfaat kepada pesakit-pesakit yang kurang berkemampuan.

Harapan PKSP juga ialah meningkatkan pengetahuan dan kefahaman orang awam mengenai peranan PKSP dalam memastikan perubahan positif dan memberikan sokongan yang bermakna kepada pesakit, keluarga pesakit dan komuniti yang memerlukan. Peningkatan pengetahuan dan kefahaman turut membantu meningkatkan penerimaan, pengiktirafan, dan kebolehpercayaan terhadap peranan dan nilai Perkhidmatan Kerja Sosial Perubatan di Malaysia.

 Rujukan